مکتب اویسیه

مکتب اویسیه

اویسیه عده­ای از صوفیه­اند که حدودا قریب به یک قرن است که پیدا شده­اند برخلاف روش و سیره­ای مخصوص صوفیه، اویسیه را که دارای فرقه نبوده­اند منسوب به حضرت اویس قرنی (ع) و فرقه­ای را تاسیس کرده­اند. که اویسی سالکی را گویند که  مراد وپیری ندارد و از روحانیت رسول اکرم یا یکی از بزرگان طریقت کسب فیض می­کند.

چون اویس بدون آنکه  به دیدار پیامبر اکرم(ص) نایل آید  به آن حضرت ایمان آورد و از جانب آن حضرت بشارتی در حق او داده شد صوفیان به کسانی که بدون رسیدن به حضور مرشدی از روحانیت او کسب فیض کنند اویسی گویند.

بنابر قول بزرگان تصوف چون هجویری و عطار و جامی اویسی به کسی گویند که  از روحانیت یکی از مشایخ گذشته استفاده برده و تحت تربیت او قرار گیرد و قول آن مورد تایید تمام سلسله­های تصوف می­باشد مانند شیخ ابوالحسن خرقانی که ایشان در سلوک از روحانیت ابویزید بهره ور می­شد.

و عده­ای بر این باورند که حضرت رسول اویسیان را بی­واسطه غیری در تحت تربیت خود قرار می­دهد

اویسی نام طریقت ندارد تظاهر به درویشی نمی­کند اهل خانقاه نیست پیر دلیل و پیر طریقت ندارد و خود هیچگاه گرد داعیه ارشاد نمی­گردد. چنانکه می­نویسند،

قومی باشند که ایشان را اویسیان گویند ایشان را به پیر نیازی نیست، ایشان را نبوت در حجر  خود پرورش دهد بی­واسطه غیری چنانکه اویس را داد اگر چه به ظاهر خواجه انبیا را ندید اما پرورش از او می­یافت.

اویس قرنی کیست؟

اویس بن عامر قرنی  از بزرگان  تابعین و از جمله چهار نفر زهٌاد پرهیزگاری است  که از امیرمومنان (ع) پیروی نموده­اند او با اینکه در زمان رسول اکرم(ص) می­زیست ولی به دیدار آن حضرت نایل نشد. آنگاه که از یمن برای دیدار رسول خدا(ص) به مدینه آمد و سعادت زیارت رسول اکرم(ص) نصیبش نگشت و مراجعت نمود پیامبر اکرم(ص) در حق او فرموند (انی لاجد  نفس الرحمن إنی لأجد نفس الرحمن یأتینی من قبل الیمن) نسیم رحمت را میابم نسیم رحمت را میابم که از جانب یمن به من می­آید.

در شرف او همین بس که رسول خدا(ص) او را ندیده سلامش رسانیده.

ومی­فرمود: تَفُوحُ رَوَائِحُ الْجَنَّةِ مِنْ قِبَلِ قَرَنٍ وَا شَوْقَاهْ إِلَیْکَ یَا أُوَیْسُ الْقَرَنِیُّ أَلَا وَ مَنْ لَقِیَهُ فَلْیُقْرِئْهُ مِنِّی السَّلَامَ فَقِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَنْ أُوَیْسٌ الْقَرَنِیُّ فَقَالَ ص إِنْ غَابَ عَنْکُمْ لَمْ تَفْتَقِدُوهُ وَ إِنْ ظَهَرَ لَکُمْ لَمْ تَکْتَرِثُوا بِهِ یَدْخُلُ الْجَنَّةَ فِی شَفَاعَتِهِ مِثْلُ رَبِیعَةَ وَ مُضَرَ یُؤْمِنُ بِی وَ لَا یَرَانِی وَ یُقْتَلُ بَیْنَ یَدَیْ خَلِیفَتِی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع فِی صِفِّینَ.

 (بوی بهشت را از جانب یمن استشمام میشود چه قدر به تو اشتیاق دارم ای اویس قرنی،اگاه باشید باشید هرکسی از شما آن را دید سلام مرا به او برساند، گفته شد یا رسول الله اویس قرنی کیست فرمودند اگر از شما غایب شود او را نمی­یابید و اگر برشما ظاهر شود به او مشقت و سختی نرسانید و طائفه­ای مثل ربیعه و مضر بوسیله شفاعتش داخل بهشت می­شود او بدون اینکه مرا ببیند به من ایمان آورده و در محضر جانشین من حضرت علی(ع) در صفین به شهادت می­رسد.) صوفیان می­گویند: اویس وقتی شنید که در یکی از جنگها یکی از دندانهای پیامبر شکسته است ، یکی از دندانهای خود را شکست. (که صحت این قصه معلوم نیست). گویند که اویسیان افغانستان دندانها خود را بالکل در می­آوردند و برخی از اویسیان بنا به تبعیت اویس قرنی یک دندان خود را در می­آوردند این عده را بدین جهت اویسی می­گویند که اویس قرن بدون انکه به حضور پیامبر اکرم شرفیاب شود تحت تربیت روحی او بود و سرانجام در جنگ صفین در رکاب مولای متقیان شربت شهادت نوشید.

اویس در غزوه صفین خدمت حضرت علی(ع) آمد و گفت دستت را دراز کن  تا بیعت کنم حضرت علی(ع) پرسید بر چه اصولی بیعت خواهی کرد گفت بر آن که از تو اطاعت کنم و تا روز مرگ در راه تو جهاد کنم و پس از این بیعت به جهاد رفت و به شهادت رسید.